İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Alpay Azap‘a birikinti sulardan ve havuzlardan bulaşabilecek hastalıkları sorduk. Prof. Dr. Alpay Azap sorularımızı cevapladı.
DURAĞAN SU BİRİKİNTİLERİNDE YÜZMEK RİSKLİ
Öncelikle doğada bulduğumuz durağan tatlı su kaynaklarına dikkat etmeli miyiz?
Doğada bulunan göller, sulama havuzu, baraj gölü ve benzeri durağan su birikintilerinde yüzmek enfeksiyon hastalıkları açısından çeşitli riskler barındırabilir. Ülkemiz bu açıdan biraz daha şanslı sayılır. Dünyada belli bölgelerde tatlı sularda bulunan parazitler, tehlikeli bakterilerin çoğu ülkemizde bulunmamaktadır.
Güneydoğu Anadolu bölgesinde az sayıda su birikintisinde salyangoz ateşi de denen Şistosomiyaz hastalığını yapan parazitler bulunmaktadır. Yine de ülkemizdeki tatlı su birikintileri ishal yapan bakteriler içerebilir. Kemirgenlerin idrarıyla kirlenen sularda Özellikle Marmara ve Karadeniz bölgelerinde olmak üzere Leptospira adı verilen ve yüksek ateşle birlikte sarılık yapan bakteriler bulunabilir. Kanalizasyon veya fosseptik karıştıysa tifo, ishal yapan bakteri ve parazitler, sarılık bulaşabilir.
Dere ve göllerde yüzerken ne tür önlemler almamız gerekir mi? Hangi hastalıklara ve sağlık sorunlarına açık hale geliriz?
Dere ve göllerde yüzerken sarılık, göz enfeksiyonu, ishal yapan bakteriler, yukarıda bahsettiğimiz Leptospira gibi enfeksiyonlar bulaşabilir. Temiz olduğu konusunda şüphe olan hiçbir suda yüzmemek gerekir. Özellikle bağışıklığı baskılanmış kişiler, gebeler ve küçük çocuklar bu sularda kesinlikle yüzmemelidir. Yüzülecekse su yutmamaya, göz ve kulağa suyun kaçmamasına dikkat etmek, sudan çıkar çıkmaz bol sabunlu suyla duş almak gerekir.
Bu tür sularla temastan sonraki iki hafta içerisinde gelişebilecek ateş, ishal veya kusmayla giden hastalıklar veya ciltte kızarıklık-kabarıklıklar görülebilir.
GÖZ, KULAK, CİLT VE SOLUNUM ENFEKSİYONLARI
Otellerin ya da sitelerin havuzlarındaki hijyene özen göstermediği durumlarda ne tür tehlikeler barındırabilir?
Otel, site havuzları, su parklarında suyun dezenfeksiyonuna ve temizlik kurallarına dikkat edilmezse ishalle giden hastalıklar, göz enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları, cilt enfeksiyonları, solunum enfeksiyonları görülebilir.
Havuzlardan geçebilecek bulaşıcılığı yüksek hastalıkların başında ishaller (bakteri veya parazitler), solunum enfeksiyonları ve göz enfeksiyonları gelmektedir. Aslında havuzlar kullanıcılar tarafından belli temizlik kurallarına uyarak kullanılırsa, havuzun temizliğine dikkat edilir ve doğru şekilde klorlanırsa oldukça güvenli ortamlardır. Klor pek çok patojen mikrobu dakikalar içinde bazılarını da saatler içinde öldürebilir.
HAVUZA GİRMEDEN ÖNCE SU VE SABUN
Havuza görmeden önce almamız gerek tedbirler var mıdır?
Kullanıcıların uyması gereken kurallar: Su yutmamaya dikkat edilmelidir. Havuza girmeden önce su ve sabunla ovalanarak duş alınmalıdır. Tuvaleti kullandıktan sonra bol su ve sabunla eller yıkanmalıdır. İshali olan kişiler asla havuz veya su parklarını kullanmamalıdır.
Cryptosporidium veya Giardia ishali olanlar ishalleri geçtikten sonraki 2 hafta havuza girmemelidir. Özellikle dışkılama kontrolü olmayan küçük çocuklar sızdırmaz bebek beziyle havuza girmeli ve bez sık sık kontrol edilmeli, çocuk düzenli aralıklarla tuvalete götürülmeli. Bebek bezi havuz kenarında değil tuvalette değiştirilmelidir. Bebek ve çocuklar tuvaletten sonra sabunla yıkanıp havuza öyle girmelidir.
SAĞLIKLI HAVUZ DEĞERLERİ
Kamuya havuz hizmeti veren yerlerin göstermesi gereken özen nedir? Havuzlardan geçebilecek bulaşıcılığı yüksek hastalık ve parazitler nelerdir?
Havuzlarda gözle görülür kirlilik olmamalı, organik kirler hemen uzaklaştırılmalıdır. Havuz milyonda 1-3 serbest klor olacak şekilde (1-3 ppm) klorlanmalıdır. Havuz PH değeri (asiditesi) 7.2-7.8 arasında olmalıdır. Klor düzeyi günde iki kez ölçülmeli ve eksikse tamamlanmalıdır. Yoğun kullanımda bu sıklık artırılmalıdır. Klorun fazlası zararlı olabileceğinden aşırı klorlamadan da kaçınmalıdır. Havuzu kullanan kişiler havuz görevlilerine son ölçümleri ne zaman yaptıklarını ve kaç olduğunu sorarak, 1-3 ppm klor, 7.2-7.8 PH değeri sağlanıp sağlanmadığını öğrenmelidir. Bazı havuzlarda klor yerine brom kullanılabilmektedir. Bromun ideal düzeyi 3-5 ppm’dir.
Elbette güneşin zararlı etkilerinden, boğulma ve ıslak zeminde düşerek yaralanmalardan korunmak için gerekli önlemleri almanın da önemli olduğunu hatırlatmak gerekir.
patronlardunyasi.com
